SÜRÜŞ ESNASINDA NASIL UYANIK KALABİLİRİZ?

Pek çoğumuz bir noktada yorgunken araç kullanmak durumunda kalıyoruz. Üzerinize çöken yorgunlukla beraber araç kullanmanın ne denli zorlaştığını bilmeyenimiz yoktur.

Peki evden kilometrelerce uzaktayken bitkinlik hissetmeye başladığımızda ne yapmamız gerekiyor?

Zifiri karanlık bir otoyolda araç kullanırken uykunuzun geldiğini hissetmek olağan bir günlük sıkıntından çok daha fazla ciddiye alınması gereken bir durum. Bu durum istenmeyen sonuçlara sebep olabiliyor. Günümüzde otoyollarda meydana gelen kazaların %15’ine uykulu halde araç kullanan sürücüler neden oluyor. 30 saniyeye kadar sürebilen kısa bir süre içinde meydana gelen ve kontrol edemediğimiz küçük uyku atakları özellikle tehlike oluşturuyor. Farkında olmadan bu ataklara yenilebilirsiniz. Üstelik, atak yalnızca on saniye sürse bile bu süre kaza yapmanıza neden olabilir.

Öncelikli olarak, aşağıdaki durumlardan herhangi birini yaşarsanız mümkün olduğunca kısa süre içinde sürüşe ara verin:

• Sıklıkla esniyor ve gözlerinizi ovuşturuyorsanız
• Son birkaç kilometreyi hatırlamıyorsanız
• Zihniniz başka yerlere gidiyor ve yola konsantre olamıyorsanız
• Göz kapaklarınız ağırlaşıyor ve başınızı dik tutmakta zorlanıyorsanız
• Diğer şeritlere doğru kayıyorsanız
• Öndeki aracın arkasına iyice yaklaşıyorsanız
• Diğer sürücüler size korna çalıyorsa (sürüşünüz istikrarsız olabilir)

20 dakikalığına mola vermek için güvenli bir yer bulun, aracınızın kapılarını kilitleyin ve tekrar yola çıkmadan önce kısa süreliğine uyuyun. Mola vermeden önce ve yola geri döndüğünüzde sürücü yorgunluğunu gidermek için bazı kolay çözümler bulunuyor.

SÜRÜŞ ESNASINDA UYANIK KALMAK İÇİN ÜÇ YÖNTEM

1. Aracın içini serinletin

Soğuğun uyandırıcı etkisinden faydalanmak için camları açın veya klimayı çalıştırın. Gözlerinizin kurumasını önlemek için mümkünse hava akışını gözlerinizden uzağa yönlendirin.

2. Müzik açın

Ancak, bunu yaparken sesin çok yüksek olması ya da çok hızlı parçalar dinlemek motorda yaşanacak olası bir sorunu veya arkanızdan hızla yaklaşan bir aracı fark edemeyebilirsiniz. Bu sebeple şarkı seçiminize dikkat etmenizi öneririz.

3. Sakız çiğneyin

Bilim insanları, sakızın muhtemelen esnemeyi engelleyerek yorgunluk seviyesini azaltmaya yardımcı oluğunu söylüyor.

Mola verecek bir yer bulduğunuzda aşağıdaki üç alternatiften faydalanabilirsiniz:

1. Kahve için

Küçük dozlarda kafein almak etkili olacaktır. Tercihen, yola çıkmadan 30 dakika önce sade kahve veya şekersiz çay için.

2. Ağır yemekler yerine sağlıklı atıştırmalıklar tercih edin

Araç kullanırken mideniz ne tamamen dolu ne de tamamen boş olsun. Düzenli olarak muz, haşlanmış yumurta, elma veya bitter çikolata gibi sağlılıklı atıştırmalıklar tüketin.

3. Bacaklarınızı uzatın

Hafif egzersizler beyninize daha fazla oksijen gitmesini sağlayabilir ve aynı zamanda saatlerce aynı pozisyonda oturan vücudunuza iyi gelir.

Bu yöntemler kısa süreli bir enerji takviyesi sağlasa da geçici çözümler olduklarını unutmayın. Bu yöntemlerin sizi 15 dakikadan uzun süre uyanık tutacağına güvenmemelisiniz.

Uyku Günlüğü Araştırması kapsamında Birleşik Krallık’taki sürücüler üzerinde yapılan bir anket, araç kullanırken yorgunlukla mücadele etmenin bir yöntemi olarak bu hızlı çözümlere odaklanmıştır. Araştırma, bu çözümlerden birini uygulamak durumunda kalıyorsanız, bunun dinlenmek üzere durmanız gerektiğine dair bir işaret olduğu sonucuna varmıştır.

Bu sonuç dikkate alındığında, yapılacak en iyi şeyin düzenli aralıklarla kısa süreliğine uyumak olduğu ortaya çıkıyor. Araştırmacılar, altı saatte bir 15 dakika boyunca uyumanın performansı normal bir uyku olmadan 35 saat boyunca koruyabildiğini söylüyor. Kısa uykular gerçekten de büyük bir fark yaratabiliyor. Koltuğunuzda gözlerinizi dört dakika boyunca kapatmanız bile yardımcı olabiliyor. Ayrıca, bu sayede planlarınızda değişiklik yapmanıza da gerek kalmıyor. Yapmanız gereken tek şey en yakındaki park veya hizmet alanına girmek.

Ancak, kısa uykuların 20 dakikadan uzun sürmemesi gerekiyor. Daha uzun süreler yorgunluğunuz artmasına neden olarak vücudunuzun ihtiyaç duyduğu sekiz saatlik uykuya dönüşebiliyor.

Uzun bir seyahat planlıyorsanız, yorgun haldeyken araç kullanmaktan kaçınmak için aşağıdaki altı ipucunu kullanabilirsiniz:

Tüm seyahat seçeneklerinizi değerlendirin

Özellikle de geçmişte araç kullanırken uyuklama deneyiminiz olduysa, dönüşümlü araç kullanımı uygulamaları veya yolculuk paylaşımı dahil olmak üzere toplu taşıma alternatiflerini araştırın.

Araç kullanmaktan başka alternatifiniz yoksa

Mümkünse, seyahatinizi gece geç saatler yerine vücudunuzun uyanık olmaya alışık olduğu sabah saatlerinde planlayın.

Geceleri altı ila dokuz saat uyuyun

Vücudunuzun rutine girmesi için aynı saatlerde yatıp aynı saatlerde uyanmayı hedefleyin. Bir gece öncesinde geç saatlere kadar uyumamış olsanız bile uyku sürenizi uzatmayın, daha fazla uyumak rutininizi bozacaktır.

Uyumadan önce rahatlamak için kendinize zaman ayırın

Banyo yapın, sıcak bir şeyler için, okuyun veya hafif müzikler dinleyin. Elektronik cihazlardan uzak durun. Parlak ekranlara bakmak uyku kalitenizi etkileyebilir.

Yanınıza bir yolcu alın

Yanınızdaki biri size göz kulak olabilir, yorgun hissetmenizi önlemek için sizinle sohbet edebilir ve hatta acil bir durumda direksiyon başına geçebilir.

Beslenmenize dikkat edin

Kafein hızlı bir enerji takviyesi sağlayabilse de kafeine bağımlı hale gelmeniz, etkisini kaybetmeye başlayacağı için daha sık kafein almak durumunda kalmanıza neden olacaktır. Kafein bağımlılığı uyku bozukluklarına, yüksek tansiyona ve yorgunluğa yol açabilir.

GELİŞMİŞ SÜRÜCÜ ASİSTANI SİSTEMLERİ

Yeni bir araç almayı düşünüyorsanız, sürüş deneyimini kolaylaştıran teknolojileri dikkate almak isteyebilirsiniz. Bu tür teknolojiler, direksiyon başında yorgun hissetmeniz durumunda yardımcı olabilir.

Land Rover araçlarında hem standart hem de opsiyonel olarak Gelişmiş Sürücü Asistanı Sistemleri yer almaktadır. Bu sistemler arasında aşağıdaki özellikler yer alıyor:

• Aracın mevcut hızını, sürücünün ayağını pedal üzerinde tutmasına gerek kalmadan koruyan Hız Sabitleyici ve Hız Sınırlayıcı işlevleri*.
• Araç hızlandığında gaz pedalını devre dışı bırakarak aracın hız sınırında seyretmesine olanak tanıyan Adaptif Hız Sınırlayıcı işlevi ve aracınız ile öndeki araç arasında güvenli bir mesafe bırakan Adaptif Hız Sabitleyici işlevi*.
• Aracın istem dışı olarak bulunduğu şeritten dışarı doğru sürüklendiğini algılayan ve sizi görsel uyarılarla ve direksiyonu hafifçe titreterek uyaran Şerit Terk Uyarısı işlevi*.
• Uykunuzun gelmeye başladığını anlayarak mola vermeniz gerektiğinde sizi önceden uyaran Sürücü Takip Monitörü işlevi*.
• Kör noktanıza giren veya hızla yaklaşan araçlar konusunda sizi uyaran Kör Nokta Monitörü işlevi*.

Bu özellikler oldukça kullanışlı olsalar da tamamen konsantre şekilde direksiyon başına oturmanızın ve düzenli uyku ile elde edeceğiniz sağlıklı bir yaşam tarzının yerini alamaz. Sürüşünüz güvensiz hale geldiğinde sizi tehlikelere karşı hızla uyarabilen bu sistemler direksiyon başında uyuya kalmanız durumunda gerçekleşebilecek bir kazayı ne yazık ki önleyemez.

İŞE GİDİP GELİRKEN SIKLIKLA YORGUNLUK MU HİSSEDİYORSUNUZ?

Araştırmacılar, yorgunlukla ilişkili kazaların uzun yolculuklarında daha yaygın şekilde görüldüğünü tespit etmiş olsa da sürücü yorgunluğu, kısa mesafelerde bile olsa günlük yolculukları da etkileyebiliyor.

İşe gidip gelirken yorgunluk hissediyorsanız, zamanla bu yorgunluğa alışacağınızı umut etmekle yetinmemelisiniz. Alternatif rotaları ve diğer ulaşım yöntemlerini araştırın.

Sürekli tekrar ettiğiniz bir rota, yolculuğunuzu daha tehlikeli hale getirebilir. Araştırmalar, evin sekiz kilometre yakınlarındaki noktalarda kaza yapma ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu bakımdan, alışık olduğunuz bir rota, konsantrasyon kaybı riskinde bir artışa işaret ediyor.

ARAÇ KULLANIRKEN NEDEN UYKUM GELİYOR?

Aşırı derecede uykunuz geliyorsa, beynin uyku düzenini regüle edemediği uzun süreli bir tıbbi durum olan narkolepsi hastalığından muzdarip olabilirsiniz. Pek çok ülkede yetkililere bildirilmesi zorunlu olan bu hastalıktan şikayetçi olanların, belirtiler yok olana kadar araç kullanmamaları gerekiyor.

Bununla birlikte, direksiyon başındayken bastıran uyku daha çok uzun mesafe yolculuklarının kaçınılmaz bir sonucu olarak gerçekleşiyor. Bu durum, özellikle de geceleri tüm sürücüleri etkiliyor.

Sağlığımız tamamen yerinde bile olsa hepimizin konuyla ilgili önlemler alması gerekiyor.

Tehlikelere hızla yanıt verme kabiliyetinin bir sürücü için büyük önem taşıdığı bilinen bir gerçek. Ne var ki gözlerinizi zorlukla açık tutuyorsanız bunu yapmanız mümkün görünmüyor.

OEM tarafından gerçekleştirilen bir çalışmaya göre, yapabileceğiniz en iyi şey yorgun düşmekten kaçınmak. Uzun süren gece yolculukları için diğer ulaşım alternatiflerini tercih etmek, uykunuzu düzenli bir rutin içinde tutmak ve besleyici yiyecekler tüketmek bunu başarmanın bazı yöntemleri olarak öne çıkıyor. Sağlıklı bir yaşam stiline geçmek faydasını anında göstermese de uzun vadede enerji içeceklerine ve yüksek sesli müziğe başvurup en iyisini ummaktan daha fazla işe yarıyor.

*Araç içinde kullanılan tüm özellikler sürücü tarafından yalnızca güvenli olduğunda kullanılmalıdır. Aracın tüm kontrolü her zaman sürücüde olmalıdır.