NASA’NIN AYA DÖNÜŞÜNÜ SİMGELEYEN GÖREVİ: ARTEMİS

Geçmiş zamanlarda birçok kez Ay’a yolculuk yapıldı.

Amerikalı Astronot Neil Armstrong, 20 Temmuz 1969’da Eagle uzay aracından çıkıp "Benim için küçük ancak insanlık için büyük bir adım." diyerek Ay’ın yüzeyine ayak bastı.

1969-1972 yılları arasında ise Apollo 6 görevi ile 12 astronot Ay’da yürüdü.

İnsanlığı Ay ile buluşturacak yeni görevin adı ise Artemis.

NASA'nın yeni projesi ile ilk kez Ay'a bir kadın astronot ayak basacağı için yeni göreve Yunan mitolojisinde Apollo’nun ikiz kız kardeşi olan; vahşi doğa, avcılık ve ay tanrıçası Artemis’in ismi verildi.

Artemis programının odağında ise NASA'nın yeni Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) ve Orion uzay aracı bulunuyor. Orion uzay aracı, Ay'ın yörüngesindeki uzay istasyonu olan Gateaway'e 6 ay kadar kenetlenmiş şekilde kalabilecek.

Gateaway istasyonu, sürdürülebilir ay keşfi için kritik bir öneme sahip. Gateaway, uzayda insani ve bilimsel keşifleri desteklemek için Ay'ın yörüngesinde dönecek. Depolama, ihtiyaç duyulan araç ve gereçleri alma, bilimsel araştırmalar yapma gibi işlevleri olacak Gateaway, 6 parça halinde ayrı ayrı fırlatılarak 2024'te tamamlanması planlanıyor.

ARTEMİS GÖREVİYLE NE AMAÇLANIYOR?

1960'lardan bu yana uzay teknolojisi çok büyük ilerleme kaydetti. Artemis Programı ile gerek Ay, gerek uzay hakkında çok daha kapsamlı bilgiler edinileceği aşikar.

Artemis programı kapsamında NASA’nın amacı;

• İnsanlık tarafından, Ay'ın daha önce hiç ziyaret edilmemiş bölgelerini keşfetmek
  
• İnsanlarla Ay’da bir koloni kurmak ve Ay'da uzun vadeli bir varlık inşa etmek
  
• Ay'a ilk kadın astronotu indirmek

1969-1972 yılları arasında Ay'ın yüzeyinde yürüyen 12 astronotun tümü erkeklerden oluşuyordu. Bu defa NASA, Ay’da yürüyecek ilk kadın astronotu da Artemis programıyla Ay’a göndermeyi amaçlıyor.

NASA'nın uzun vadeli hedefleri ise daha da iddialı… Artemis uçuşları sırasında geliştirilen teknoloji ve araştırmaları kullanacak olan NASA, gelecekte Mars'ta mürettebatlı bir görev başlatmayı planlıyor.

3 AŞAMALI ARTEMİS GÖREVİ

Artemis 1

Artemis 1, motor sorunları ve tropik fırtınalar nedeniyle iptal edilen dört fırlatma denemesinin ardından;

• 16 Kasım 2022: 01:47’de Kennedy Uzay Merkezi'nden insansız olmak üzere başarıyla fırlatıldı.
• 20 Kasım 2022: Görevin 5. gününde Orion uzay aracı Ay'ın etki alanına girdi.
• 21 Kasım 2022: Görevin 6. gününde, Orion kapsülü Ay'a ulaştı ve yüzeyin yaklaşık 130 kilometre yakınına gelerek Ay'ın yanından geçti.
• 23 Kasım 2022: Orion kapsülü Ay’dan uzaklaştı ve görevin 8. gününde Ay’ın etki alanından çıktı.
• 25 Kasım 2022: Uzay aracı, görevin 10. gününde 'Uzak Geriye Dönük Ay Yörüngesine*' girmek için harekete geçti.
• 26 Kasım 2022: Görevin 11. gününde önemli bir gelişme yaşandı. İnsanları uzaya taşımak için tasarlanmış bir uzay aracının kat ettiği en uzak mesafe rekoru 400.171 km ile Apollo 13'e aitti. Orion, 432.194 km ile en uzak mesafe rekorunu kırdı.
• 1 Aralık 2022: Görevin 16. gününde Orion, ay yörüngesinden çıkmak ve eve dönüş yolculuğuna başlamak için harekete geçti.
• 5 Aralık 2022: Görevin 20. gününde, Orion kapsülü Ay'dan yaklaşık 128 km uzağa ulaşan başka bir Ay uçuşu gerçekleştirdi.
• 11 Aralık 2022: Bu uzun ve başarılı yolculuğun sonunda Orion, Ay'ın yerçekimini kullanarak kendisini Dünya'ya doğru fırlattı ve Pasifik Okyanusu'na sorunsuz iniş yaptı.

*Uzak ve geriye dönük, uzay aracının ay yüzeyinden yüksek irtifada uçması ve Ay'ın etrafında ters yönde hareket etmesi anlamına gelmektedir.

PEKİ ARTEMİS 2 VE ARTEMİS 3 GÖREVLERİNDE NELER OLACAK?

Artemis 2

Mayıs 2024’te başlanması öngörülen bu görev, Artemis programı için öncü mürettebatlı uzay uçuşu olacak ve NASA, insanları uzayda hiç olmadığı kadar uzağa götürecek.

SLS roketi ile uzaya fırlatılan dört kişilik mürettebat Orion modülünü Ay'ın uzak tarafından 7.402 km öteye uçuracak ve bir tam ay geçişini tamamladıktan sonra Dünya'ya dönecek. Görev 8 ila 10 gün sürecek ve uçuş testi verileri toplanacak.

Artemis 3

2025 yılında başlanması öngörülen üçüncü görev, 1972'de Apollo 17'den bu yana Ay'a ilk iniş olacak. Artemis 2 görevi üzerine inşa edilen Orion modülündeki dört astronot, 30 gün boyunca uzayda kalacak.

İniş sistemi, iki astronotu daha önce insanlar tarafından ziyaret edilmemiş bir bölge olan Ay'ın Güney Kutbu'na götürecek.

Ay’da bir yaşam sürdürülebilir mi? İnsanlar Mars’ta yerleşik bir hayat kurabilir mi? Bunu elbette zaman gösterecek. Ancak şunu biliyoruz ki Artemis, Ay’dan Mars’a giden bu yolculukta tüm insanlığa ışık tutacak.